Urodzony w Katalonii w rodzinie drobnej hiszpańskiej szlachty, Gaspar de Portolá y Rovira (1716-1786) był hiszpańskim oficerem armii i pierwszym gubernatorem Kalifornii w latach 1767–1770.
Kapitan Gaspar de Portolá urodził się w Os de Balaguer (w prowincji Lleida, w Katalonii). W 1734 roku otrzymał stopień chorążego, a w 1743 roku stopień porucznika. Służył we Włoszech podczas wojny o sukcesję austriacką i brał udział w hiszpańskiej inwazji na Portugalię. Najbardziej znany jest z wyprawy do Kalifornii, która była pierwszą odnotowaną europejską eksploracją wnętrza dzisiejszej Kalifornii. Ekspedycja doprowadziła do założenia Alta California (Kalifornia Górna) i przyczyniła się do umocnienia hiszpańskich roszczeń terytorialnych w spornych i niezbadanych regionach wzdłuż wybrzeża Pacyfiku w Ameryce Północnej. Wprowadziła hiszpańskie rządy w kalifornijskich miastach, takich jak San Diego i Monterey. Najbardziej znaczącym odkryciem ekspedycji była Zatoka San Francisco. Po wypędzeniu jezuitów z Imperium Hiszpańskiego Portolá otrzymał zadanie usunięcia jezuitów z misji hiszpańskich w Baja California (Kalifornia Dolna). Następnie dopilnował, aby misje zostały przekazane franciszkanom, a później dominikanom.
Towarzyszył mu franciszkanin Junípero Serra (kanonizowany w 2015 roku przez papieża Franciszka). Pochodził z Majorki w Hiszpanii. Serra jest często nazywany „Ojcem Kalifornii” ze względu na rolę misji w ustanowieniu rządów europejskich na terenie obecnego stanu Kalifornia. Ekspedycja umożliwiła franciszkanom utworzenie 21 misji, które służyły jako zalążki stałych osad, ustanowiły gospodarkę opartą na hodowli bydła i nawróciły tysiące rdzennych Amerykanów na chrześcijaństwo. Zachowały się trzy dzienniki pisane przez członków wyprawy, dające niezwykle kompletny wgląd w codzienne doświadczenia: jeden należy do samego Portoli, drugi do Miguela Costansó, a trzeci do Juana Crespí, który jest najpełniejszy i najbardziej szczegółowy ze wszystkich trzech.
Gdy Portolà powrócił do Nowej Hiszpanii w 1770 roku, pozostawił kapitana Pedro Fagesa jako pełniącego obowiązki gubernatora Kalifornii, z siedzibą w Presidio w Monterey. Fages prowadził dalsze wyprawy eksploracyjne na wschodni brzeg Zatoki San Francisco i pozostawił własne pamiętniki. Portolá popłynął do San Blas, nigdy nie powracając do Kalifornii. W 1776 roku został mianowany gubernatorem Puebla (stan w środkowo-wschodnim Meksyku.). Po mianowaniu następcy w 1784 roku powrócił do Hiszpanii, gdzie pełnił funkcję dowódcy pułku kawalerii dragonów Numancia. 7 lutego 1786 roku został mianowany namiestnikiem króla ds. twierdz i zamków w Lleidzie. Zmarł w tym samym roku.
Portret Portoli namalowany przez Alberta Hertera w 1929 roku wisi w sali historycznej Biblioteki Centralnej w Los Angeles. Wiele szkół w Kalifornii również zostało nazwanych jego nazwiskiem. W czasie II wojny światowej amerykański statek pasażerski SS Gaspar de Portola został nazwany na jego cześć. 9-stopowa (2,7 m) statua w Pacifica w Kalifornii została wyrzeźbiona przez katalońskiego rzeźbiarza Josepa Marię Subirachsa i jego współpracownika, Francesca Carullę. Została podarowana mieszkańcom Kalifornii przez rząd Katalonii w 1988 roku. Statuę zdjęto 18 stycznia 2024 roku, po latach skarg, że statua czci europejską kolonizację tego obszaru.
Komentarze
Prześlij komentarz