Przejdź do głównej zawartości

Jan Heweliusz

Dziś jest zarazem rocznica urodzin i śmierci wybitnego gdańskiego astronoma. Jan Heweliusz (1611-1687) pochodził z rodziny gdańskich browarników. Przodkowie Heweliusza w 1434 roku osiedlili się w Steblewie, a w 1526 roku zamieszkali w Gdańsku. Pracę naukową umożliwił astronomowi odziedziczony po ojcu browar. W 1618 roku rozpoczął naukę w Gdańskim Gimnazjum Akademickim. Tam właśnie zainteresował się astronomią i naukami ścisłymi. W 1631 roku podjął studia prawniczo-ekonomiczne na uniwersytecie w Lejdzie. Podróżował również do Anglii i Francji gdzie wielu wybitnych naukowców XVII stulecia. Po powrocie do Gdańska był m.in. członkiem cechu piwowarów, zasiadał także w Radzie Miejskiej Gdańska. 

Jan Heweliusz, figura z wystawy „Jan Heweliusz i Gdańsk jego czasów” 
w Ratuszu Głównego Miasta w Gdańsku

        W 1640 roku astronom założył obserwatorium na dachach kamienic przy ulicy Korzennej. Było to największe, a ponadto najlepiej wyposażone miejsce tego typu w Europie. Heweliusz zbudował największy teleskop o długości 50 m. Nie mieścił się w budynkach, więc ustawiono go pod miastem. W 1647 roku wydał dzieło "Selenografia", poświęcone w większości opisowi Księżyca w każdej z jego faz. Działalność astronoma wspierał król Francji Ludwik XIV Burbon. Z kolei Jan III Sobieski często gościł u Heweliusza. Król Polski zwolnił z podatków jego browary. Na jego cześć jeden z odkrytych przez astronoma gwiazdozbiorów został nazwany Tarczą Sobieskiego. W 1679 roku spłonęły dom i obserwatorium Heweliusza. Odbudowa była wspierana przez władców. Jan w trakcie badań dokonał licznych obserwacji planet, gwiazd i komet. Określił dokładne położenie ok. 1500 z nich. Został przyjęty do Towarzystwa Królewskiego w Londynie. Heweliusz zmarł w wieku 76 lat (dokładnie tego dnia, którego się urodził - 28 stycznia). Został pochowany w gdańskim kościele św. Katarzyny, gdzie znajduje się do dziś.

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Dama z Elche

Kilka dni temu była rocznica odkrycia jednego z najbardziej znanych dzieł antycznej sztuki iberyjskiej tzw. Damy z Elche. "La Dama de Elche" jest starożytną rzeźbą iberyjską. Przedstawia popiersie pięknej młodej i bogatej kobiety. Uważana jest za jedno z najwybitniejszych osiągnięć sztuki iberyjskiej. Rzeźba pochodzi z około 400-300 r. p.n.e. Jej wysokość wynosi 56 cm. Została wykonana z wapienia i pierwotnie była polichromowana. Zachowały się resztki po malowaniu. Była pomalowana w następujących kolorach - czerwień, biel i błękit.            Popiersie przedstawia młodą kobietę z delikatnymi rysami twarzy, przymkniętymi oczami i pomalowanymi na czerwono ustami. Kobietę zdobi wyrafinowana biżuteria i nietypowe nakrycie głowy. Została odkryta całkowicie przypadkowo 4 sierpnia 1897 roku w miejscowości Elche (południowo-wschodnia Hiszpania). Została znaleziona między skałami, gdzie najprawdopodobniej została ukryta. Po odkryciu została zakupiona przez fran...

Leonidas I - król Sparty

Dzisiejszy wpis przedstawi Leonidasa I, króla Sparty. Leonidas I jest prawdopodobnie najbardziej utrwalonym w popkulturze greckim władcą okresu klasycznego. Od 490 roku p.n.e. rządził Spartą. Jego żoną była Gorgo - córka jego przybranego brata Kleomenesa I. Z tego małżeństwa urodził się syn Plejstarchos.  Na zdjęciu Javiera Tamargo Santistebana rekonstruktor Marco Cecini,  znany pod profilem Marco Aurelio Valerio Massenzio           Leonidas zasłynął podczas wojen grecko-perskich, dowodzeniu obroną przesmyku w Termopilach w 480 roku p.n.e. Władca Sparty stał na czele hoplitów składających się z 300 rodaków i kilku tysięcy żołnierzy z innych greckich miast-państw (polis). Nie do końca wyglądało to tak, że było tam wyłącznie 300 Spartan po stronie greckiej. Według Herodota siły Greków składały się z 300 hoplitów spartańskich i 1000 towarzyszących im periojków, 500 hoplitów z Mantinei, 500 z Tegei, 120 z Orchomenos w Arkadii, 1000 innych Arkadyjczykó...

Ostatni król perski z dynastii Achemenidów - Dariusz III

Dariusz rządził jako Szachinszach ("Król Królów") w latach 336–330 p.n.e. Wywodził się z bocznej linii Achemenidów. Urodził się jako Artaszata, syn Arsamesa i Sysygambis. Początkowo był nadzorcą perskiego systemu pocztowego. W latach 344–336 p.n.e. pełnił funkcję satrapy Armenii. Został wyniesiony na tron przez Bagoasa (wpływowego eunucha na dworze Achemenidów, który był odpowiedzialny za otrucie dwóch wcześniejszych perskich królów Artakserksesa III oraz Arsesa). Po objęciu rządów Dariusz nakazał wypicie trucizny Bagoasowi. Stłumił rebelię w Egipcie, przyjmując tytulaturę faraońską. Nie jest wykluczony udział Dariusza III w zamordowaniu Filipa II Macedońskiego (ojca Aleksandra III Wielkiego). Pokonał pretendenta, który rościł sobie prawa do władzy w Babilonie. Błędem Dariusza było zlekceważenie informacji wyprawie Macedończyków przeciwko Persji. Nie zdążył się przygotować do obrony imperium.  Dariusz III (rys. Joan Francesc Oliveras)           Aleksan...