ECHA PRZESZŁOŚCI

Starcie pod Termopilami pomiędzy nieustraszonymi hoplitami greckimi i hordami przybyszów ze Wschodu pod sztandarami króla perskiego Kserksesa to jedna z najsłynniejszych batalii starożytności i w ogóle w historii świata. Została rozsławiona przez antycznych dziejopisarzy i wyniesiona do rangi przełomowego momentu w dziejach, mitu obrony ojczyzny i symbolu męstwa Greków, zwłaszcza Spartan z ich monarchą Leonidasem na czele. Dzięki komiksowi, a potem popularnemu filmowi „300” w naszych czasach na dobre zadomowiła się również w popkulturze. Co jednak naprawdę wiemy o owej wielkiej bitwie i czy faktycznie była ona tak bardzo istotna dla dalszych losów Hellady czy nawet całej Europy? Pełna ilustracja okładkowa Marka Szyszki do książki  Pawła Kupsika "Termopile 480 p.n.e." z serii Historyczne Bitwy           Na te i inne pytania odpowiada Paweł Kupsik w książce „Termopile 480 p.n.e.”, wydanej w Bellonowskiej serii „Historyczne Bitwy”. Autor kompleksowo nie tylko opisuje przebieg bi

Poniższy sztylet (pugio) został odkryty przez 19-letniego Nico Calmana w rzymskim pochówku w Haltern (Niemcy). Przed konserwacją wyglądał jak panierowana ryba lub devolay. Pugio był całkowicie pokryty grubą warstwą rdzy. Sztylet prześwietlono metodą RTG. Jego konserwacja trwała 9 miesięcy. Wykonanie sztyletu zaskakuje, a rezultat jaki osiągnięto dzięki konserwacji niesamowicie zdumiewa! Sztylet rzymskiego legionisty przed i po konserwacji (fot. LWL-Josef Mühlenbrock, Eugen Müsch)

Dziś jest zarazem rocznica urodzin i śmierci wybitnego gdańskiego astronoma. Jan Heweliusz (1611-1687) pochodził z rodziny gdańskich browarników. Przodkowie Heweliusza w 1434 roku osiedlili się w Steblewie, a w 1526 roku zamieszkali w Gdańsku. Pracę naukową umożliwił astronomowi odziedziczony po ojcu browar. W 1618 roku rozpoczął naukę w Gdańskim Gimnazjum Akademickim. Tam właśnie zainteresował się astronomią i naukami ścisłymi. W 1631 roku podjął studia prawniczo-ekonomiczne na uniwersytecie w Lejdzie. Podróżował również do Anglii i Francji gdzie wielu wybitnych naukowców XVII stulecia. Po powrocie do Gdańska był m.in. członkiem cechu piwowarów, zasiadał także w Radzie Miejskiej Gdańska.  Jan Heweliusz, figura z wystawy „Jan Heweliusz i Gdańsk jego czasów”  w Ratuszu Głównego Miasta w Gdańsku           W 1640 roku astronom założył obserwatorium na dachach kamienic przy ulicy Korzennej. Było to największe, a ponadto najlepiej wyposażone miejsce tego typu w Europie. Heweliusz zbudował n

Według legend posłaniec Filippides pobiegł do Aten, by powiedzieć o zwycięstwie pod Maratonem w 490 roku p.n.e. oraz poinformować Ateńczyków, że płynie ku nim flota perska. Po przekazaniu tej wiadomości miał paść martwy na ziemię. Historia ta stała się źródłem do utworzenia biegu maratońskiego (na dystansie 42 195 m) jako dyscypliny olimpijskiej w nowożytnych igrzyskach.   Filippides, ateński posłaniec pod Maratonem w 490 roku p.n.e.           Z kolei według Herodota po zwycięskiej bitwie z Persami, nie jeden człowiek, ale cała armia grecka pospieszyła do Aten by uprzedzić okręty perskie. Taka wersja jest uznawana za wiarygodną. Pokonanie tej odległości zajęło im ok. 8 godzin. Dystans to ok. 38-40 km. Według Herodota Filippides był wysłany z Aten do Sparty w celu złożenia prośby o ich zbrojną pomoc dla Ateńczyków przed bitwą pod Maratonem.

Takie małe przekrojowe zestawienie na zakończenie poprzedniego roku. Ten rok zacząłem od Termopil 480 p.n.e. Od lewej stoją: 1. Galijski wojownik trzymający carnyx Ten wojownik w hełmie galijskim typu Agen trzyma carnyx – trąbę bojową używaną przez Galów. Były one skonstruowane z długiej rury, przy czym centralna część była długa i pionowa, zakończona ustnikiem na dole, na górze zaś dzwon w formie głowy mitycznego potwora lub drapieżnego zwierzęcia, z którego pyska wydobywały się złowieszcze dźwięki, przerażające wroga. 2. Rzymski legionista Na jego uzbrojenie zaczepne składały się: miecz (gladius), sztylet (pugio) i oszczep (pilum). Jego uzbrojenie ochronne stanowiły: tarcza (scutum), hełm (cassis, galea) oraz kolczuga (lorica hamata). Za czasów Cezara żołnierz posiadał prawdopodobnie dwa jednakowe pila. Dużą owalną tarczę trzymano w lewej ręce. Używano kilku typów hełmów, najbardziej popularny był ten widoczny na ilustracji – typu Montefortino. 3. Katafrakta Seleukidów Katafrakci byl