Przejdź do głównej zawartości

Kosynierzy powstania listopadowego

Obchodzimy 193. rocznicę wybuchu powstania listopadowego, wojny polsko-rosyjskiej 1830–1831, polskiego powstania narodowego przeciwko Imperium Rosyjskiemu. Powstanie wybuchło w nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku, a zakończyło się 21 października 1831 roku. Kosynierzy znani są głównie z okresu insurekcji kościuszkowskiej 1794 roku. Oddziały kosynierów wzięły także udział w powstaniu listopadowym, jako część oddziałów powstańczych. Ochotnicze oddziały kosynierów formowane były przez różnych dowódców powstańczych. Kapitan Wojska Polskiego - Emilia Plater stanęła na czele oddziału partyzanckiego liczącego 280 strzelców, 60 kawalerzystów oraz kilkuset kosynierów. 

Emilia Plater (rys. Achille Deveria)

        Część formacji kosynierskich miało charakter oddziałów partyzanckich, a inne wcielono do regularnych wojsk polskich jak np. kosynierskie pododdziały 9. Pułku Piechoty Liniowej z ilustracji. Proces powstawania oddziałów kosynierskich rozpoczął się od rozbudowy wszystkich przedpowstaniowych pułków piechoty liniowej. Powiększano je o trzecie i czwarte bataliony. Oznaczało to wprowadzanie pododdziałów kosynierskich (od końca grudnia 1830 roku). Oddziały kosynierskie były w tym okresie formacjami bardzo licznymi. Ze wspomnień gen. Henryka Dembińskiego wynikają interesujące fakty np. nowoutworzony 4. Batalion 3. Pułku Strzelców Pieszych 3. Brygady gen. Piotra Szembeka (w 1. Dywizji) w ponad 2/3 uzbrojony był w kosy. Według relacji Henryka Dembińskiego jedno tylko województwo krakowskie w ciągu tygodnia wystawiło aż 60 000 kosynierów.

Emilia Plater na czele kosynierów podczas powstania listopadowego z 1831 (mal. Jan Rosen), Kosynier, 9 Pułk Piechoty Liniowej z 1830 roku

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Praca w greckiej kuźni

Wyrób pancerzy i hełmów w okresie antycznym to tworzenie prawdziwych dzieł sztuki. Uzbrojenie ochronne nie tylko było praktyczne, ale duże znaczenie miały walory wizualne. Tworzono hełmy, zbroje, nagolenice zgodnie ze stylistyką danego okresu. Nieraz dodawano rzeźbione elementy w postaci symboli mitologicznych np. gorgony, a także zwierząt lub przedmiotów. Hełmom dodawano rogi czy ozdoby w kształcie liści, a nawet fallusów. Bardziej surowe formy dominowały w okresie archaicznym, by w klasycznym i hellenistycznym stać się dopasowanymi do ciała np. muskularne kirysy lub hełmy z nakarczkiem dopasowanym do szyi. Estetyka greckiego uzbrojenia przesiąkła w świat italski, kartagiński, a nawet iberyjski. Praca w greckiej kuźni (rys. Pierre Probst)

Armia z Brytanii, VI-VIII wiek

Armia z Brytanii, VI-VIII wiek (rys. Andriej Negin). Od lewej stoją: 1. Kusznik z Alt Clut (Strathclyde), 658–752 n.e. Ten wojownik jest rekonstruowany na podstawie różnych źródeł ze Szkocji. „Kaptur Orkadów” datowany jest na ok. 615 rok. Buty, nóż bojowy, topór, sprzączka i bełt do kuszy pochodzą z Buiston Crannog w Ayrshire, a kusza z Drosten Stone w Arbroath. 2. Łucznik z Rheged (Cumbria), VII wiek. Zrekonstruowany głównie na podstawie Krzyż z Ruthwell (kamienny krzyż anglosaski z miejscowości Ruthwell w południowej Szkocji). Ma miękki przeszywany pancerz z wyściełanej tkaniny oraz hełm wzorowany na anglosaskim egzemplarzu z VII wieku z Wollaston w Northamptonshire, z kolczą ochroną szyi. Jego łuk pochodzi ze źródeł późnorzymskich. 3. Wódz porzymski z Vindolandii, Mur Hadriana, ok. 500 roku. Na owalnej tarczy, opartej na wzorach późnorzymskich, widnieją symbole chrześcijańskie znalezione w Vindolandii. Włócznia jest kopią rzymsko-brytyjskiego egzemplarza znalezionego w Berkshire, a

Falery - rzymskie odznaczenia

Poza pięknie zdobionym hełmem typu cesarsko-galijskiego, gladiusa (miecza), sztyletu (pugio), pancerza łuskowego (lorica squmata) uwagę niewątpliwie przyciągają falery. Były to metalowe krążki lub płytki z dekoracją reliefową. Falery przyznawano w nagrodę żołnierzom rzymskim. Noszone były jako odznaczenia i ozdoby. Można rzec, że był to odpowiednik dzisiejszych medali wojskowych. Centurion (rekonstruktor Jeff Pinceel)  z Legio XI Claudia Pia Fidelis (fot. Marcia Mummia Fannia)           Legio XI Claudia Pia Fidelis został utworzony przez Juliusza Cezara w 58 roku p.n.e. na początku wojen galijskich, uczestnicząc m.in. w oblężeniu Alezji. W wojnie domowej legion stał po stronie Cezara i uczestniczył w bitwach pod Dyrrachium i pod Farsalos w 48 roku p.n.e. Inskrypcje wskazują też na udział w bitwie pod Akcjum w 31 roku roku p.n.e. Za panowania Oktawiana stacjonował w Dalmacji. W 42 roku n.e. legion otrzymał od cesarza Klaudiusza miano Claudia Pia Fidelis. Za panowania Wespazjana został w