Przejdź do głównej zawartości

Bitwa pod Oliwą w 1627 roku

28 listopada 1627 roku na redzie Gdańska stoczona została bitwa pod Oliwą pomiędzy flotą polską a szwedzką. Dowódcą polskiej floty był pochodzący z Niderlandów admirał Wilhelm Appelmann, jednak z powodu choroby nie mógł wziąć osobiście udziału w bitwie. Dowództwo i funkcję admirała otrzymał Arend Dickmann (również z pochodzenia Holender osiadły w Gdańsku). Dowództwo nad piechotą morską otrzymał kapitan Jan Storch, którego widzimy na ilustracji po lewej stronie. Z kolei dowódcą artylerii był kapitan Herman Witte. Okrętem admiralskim był galeon „Rycerz Święty Jerzy”. Do walki doszło podczas patrolowania Zatoki Gdańskiej przez szwedzką eskadrę płynącą od Helu w kierunku Redłowa, która dostrzegła na redzie Gdańska polskie okręty. Szwedzi płynęli w dwóch grupach: 1. admiralski „Tigern” i okręt wiceadmiralski „Pelikanen”, 2. pozostałe okręty z „Solenem” na czele. Bitwę rozpoczęła walka polski okrętu admiralskiego „Rycerz Święty Jerzy” ze szwedzkim "Tigernem". Szybko doszło do abordażu. „Tigern” został zdobyty przez polską piechotę morską po zaciekłej walce. Niestety admirał Arend Dickmann zginął od przypadkowej kuli artyleryjskiej wystrzelonej z "Pelikanena" albo omyłkowo z "Latającego Jelenia". 

Polska piechota morska dokonuje abordażu na galeon szwedzki
(rys. Paweł Głodek, okładka książki Eugeniusza Koczorowskiego)

        Załoga potężnego "Solena" bardzo długo skutecznie opierała się żołnierzom z "Wodnika". Polacy zdobyli przewagę dzięki pomocy "Białego Lwa". W beznadziejnej sytuacji szwedzki kapitan wysadził okręt, jednak znaczna część polskich i szwedzkich żołnierzy przeskoczyła na "Wodnika". Polskie okręty ze zdobytym "Tigernem" odpłynęły do bazy w Wisłoujściu. Arenda Dickmanna i szwedzkiego wiceadmirała Nilsa Stiernskölda pochowano w bazylice mariackiej w Gdańsku. Po bitwie i śmierci admirała Dickmanna, Hermann Witte został wyznaczony admirałem polskiej floty. Niestety już kilka dni później 2 grudnia 1627 roku dowodząc galeonem "Latający Jeleń" podczas rejsu rozpoznawczego koło szwedzkiej wyspy Olandia napotkał przeważające siły szwedzkie. Po stoczonej bitwie galeon zatonął, a wraz z nim Witte i większość załogi. Nieodłącznym kompanem Wittego, był bosman "Latającego Jelenia" Kaszub, Benedykt Szelf. Bitwa pod Oliwą miała przede wszystkim olbrzymie znaczenie propagandowe. Udowodniła, że polska flota może pokonać szwedzką co wpłynęło na morale Polaków. 


Polska flota:

1. eskadra:

Święty Jerzy – galeon, 31 dział, 400 t

Latający Jeleń  – galeon, 20 dział, 300 t

Panna Wodna – pinka, 12 dział, 160 t

Czarny Kruk – fluita, 16 dział, 260 t

Żółty Lew – pinka, 10 dział, 120 t

2. eskadra:

Wodnik – galeon, 17 dział, 200 t

Król Dawid – galeon, 31 dział, 400 t

Arka Noego – pinka, 16 dział, 180 t

Biały Lew – fluita, 8 dział, 200 t

Płomień  – fluita, 18 dział, 240 t


Szwedzka flota:

Tigern – galeon, 22 działa, 320 t (zdobyty)

Solen – galeon, 20 dział, 300 t (zatopiony)

Pelikanen – galeon, 20 dział, 200 t

Manem – galeon, 26 dział, 300 t

Enhörningen – galeon, 18 dział, 240 t

Papegojan – pinasa, 16 dział, 180 t

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Walka gladiatorów secutora i retiariusa w Pompejach

Większość znanych nam współcześnie hełmów i innego uzbrojenia gladiatorskiego zawdzięczamy Pompejom. Erupcja Wezuwiusza zakonserwowała miasto wraz z niemal nienaruszonymi, niezwykłymi artefaktami na wieki. Widoczne na ilustracji typy gladiatorów to: 1. Retiarius (sieciarz) – walczył trójzębem, sztyletem oraz siecią, bez hełmu. Jedyną ochroną retiariusa była wykonana z brązu osłona lewego barku o nazwie galerus za którą w razie potrzeby mógł osłonić swoją głowę i manica osłaniająca ramię wykonana z metalowych lub skórzanych pasów, czasami z naszytych na skórę łusek. 2. Secutor - gladiator walczący najczęściej z retiariusem. Był uzbrojony w miecz gladius i drewnianą tarczę przypominającą tarcze legionisty rzymskiego. Jego uzbrojenie ochronne składało się z osłony ramienia trzymającego miecz, zamkniętego hełmu bez wystających elementów (aby sieciarzowi trudniej było zarzucić na przeciwnika sieć) i nagolenicy. Walka gladiatorów secutora i retiariusa w Pompejach (rys. Peter Connolly) Zapewn...

Leonidas I - król Sparty

Dzisiejszy wpis przedstawi Leonidasa I, króla Sparty. Leonidas I jest prawdopodobnie najbardziej utrwalonym w popkulturze greckim władcą okresu klasycznego. Od 490 roku p.n.e. rządził Spartą. Jego żoną była Gorgo - córka jego przybranego brata Kleomenesa I. Z tego małżeństwa urodził się syn Plejstarchos.  Na zdjęciu Javiera Tamargo Santistebana rekonstruktor Marco Cecini,  znany pod profilem Marco Aurelio Valerio Massenzio           Leonidas zasłynął podczas wojen grecko-perskich, dowodzeniu obroną przesmyku w Termopilach w 480 roku p.n.e. Władca Sparty stał na czele hoplitów składających się z 300 rodaków i kilku tysięcy żołnierzy z innych greckich miast-państw (polis). Nie do końca wyglądało to tak, że było tam wyłącznie 300 Spartan po stronie greckiej. Według Herodota siły Greków składały się z 300 hoplitów spartańskich i 1000 towarzyszących im periojków, 500 hoplitów z Mantinei, 500 z Tegei, 120 z Orchomenos w Arkadii, 1000 innych Arkadyjczykó...

14 Pułk Kirasjerów armii Księstwa Warszawskiego

Na Święto Niepodległości 14 Pułk Kirasjerów armii Księstwa Warszawskiego ze swoją epicką i tragiczną historią.  Kirasjer 14 pułku podczas szarży (mal. Jan Chełmiński)           Był to jedyny w dziejach Polski pułk jazdy kirasjerskiej. Początek formowania przypadł na 1 września 1809 roku. Nosił pierwotnie 1 Pułk Broni Kirasjerów. 4 grudnia 1809 roku kirasjerzy przybyli do Warszawy i stacjonowali tam do wyprawy ma Rosję. Wzbudzali spore zainteresowanie wśród mieszkańców przywołując pamięć o dawnej husarii. Pod koniec 1809 roku pułk liczył 610 żołnierzy. 12 maja 1812 roku pułk kirasjerów wyruszył na wojnę z Rosją. Podczas sławnej szarży na tak zwaną Wielką Redutę pod Borodino wraz z pułkiem kirasjerów saskich, kirasjerzy nacierali na czworobok piechoty. Wzięli do niewoli 300 jeńców i zdobyli armatę. W czasie odwrotu spod Moskwy kilkudziesięciu ocalałych kirasjerów eskortowało uratowane 24 armaty wojsk polskich. Wśród kawalerii pułk poniósł największe stra...