Przejdź do głównej zawartości

Etruski i rzymski centurionowie po bitwie z czasów wojen punickich

Zaczynając od lewej widzimy tu pojmanego kartagińskiego oficera, który ma na sobie hełm bazujący na fresku z macedońskiego grobowca Lizona i Kalliklesa (w greckiej Lefkadii), płócienny kirys (linothorax) z pteruges i wzmocnieniem w postaci łusek, a na nogach brązowe nagolenice. Obok stoi centurion "Soci Picenii", który ma na głowie attycki hełm z brązu, żelazną kolczugę (lorica hamata) oraz brązowe nagolenice. Ostatni to etruski centurion. 

Po bitwie z czasów wojen punickich  (rys. Giuseppe Rava)

        Chciałbym skupić się na jego hełmie. Ma na głowie brązowy hełm typu etrusko-korynckiego, zwany też typem apulijsko-korynckim, a nieraz italsko-korynckim. Hełm ten imitował wygląd hełmu typu korynckiego. Jednak w przeciwieństwie do niego nie zasłaniał całej twarzy, lecz kończył się na czole. Były różne wariacje tego hełmu - z wyciętym nosalem, samymi oczodołami lub bez nich (w tym wypadku były jedynie nakreślone). Przykłady zamieszczam w komentarzach. Dlaczego postanowiłem się na nim skupić? Odpowiadam - chodzi o dwa częste błędy popełniane przez ilustratorów. 

Kilka przykładów hełmów typu etrusko-korynckiego

        Hełm ten był najbardziej popularny w VI-V wieku p.n.e., a nie jak ukazuje się w licznych publikacjach w III-I wieku p.n.e. Używano go także w IV wieku. Na upartego można jeszcze podciągnąć pod początek III wieku p.n.e., jednak nie pod późną Republikę Rzymską. Teraz przejdę do najważniejszego - hełm ten przedstawiany jest zazwyczaj w wersji z osłonami polików. Taki wizerunek jest masowo powielany przez ilustratorów. Wybrałem tę ilustrację, ponieważ tutaj hełm apulijsko-koryncki nie posiada policzków, co jest niezwykle rzadkie przy ilustracjach. Znaleziono naprawdę dużo hełmów tego typu i żaden nie posiadał policzków, ani śladów po nich.

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Praca w greckiej kuźni

Wyrób pancerzy i hełmów w okresie antycznym to tworzenie prawdziwych dzieł sztuki. Uzbrojenie ochronne nie tylko było praktyczne, ale duże znaczenie miały walory wizualne. Tworzono hełmy, zbroje, nagolenice zgodnie ze stylistyką danego okresu. Nieraz dodawano rzeźbione elementy w postaci symboli mitologicznych np. gorgony, a także zwierząt lub przedmiotów. Hełmom dodawano rogi czy ozdoby w kształcie liści, a nawet fallusów. Bardziej surowe formy dominowały w okresie archaicznym, by w klasycznym i hellenistycznym stać się dopasowanymi do ciała np. muskularne kirysy lub hełmy z nakarczkiem dopasowanym do szyi. Estetyka greckiego uzbrojenia przesiąkła w świat italski, kartagiński, a nawet iberyjski. Praca w greckiej kuźni (rys. Pierre Probst)

Armia z Brytanii, VI-VIII wiek

Armia z Brytanii, VI-VIII wiek (rys. Andriej Negin). Od lewej stoją: 1. Kusznik z Alt Clut (Strathclyde), 658–752 n.e. Ten wojownik jest rekonstruowany na podstawie różnych źródeł ze Szkocji. „Kaptur Orkadów” datowany jest na ok. 615 rok. Buty, nóż bojowy, topór, sprzączka i bełt do kuszy pochodzą z Buiston Crannog w Ayrshire, a kusza z Drosten Stone w Arbroath. 2. Łucznik z Rheged (Cumbria), VII wiek. Zrekonstruowany głównie na podstawie Krzyż z Ruthwell (kamienny krzyż anglosaski z miejscowości Ruthwell w południowej Szkocji). Ma miękki przeszywany pancerz z wyściełanej tkaniny oraz hełm wzorowany na anglosaskim egzemplarzu z VII wieku z Wollaston w Northamptonshire, z kolczą ochroną szyi. Jego łuk pochodzi ze źródeł późnorzymskich. 3. Wódz porzymski z Vindolandii, Mur Hadriana, ok. 500 roku. Na owalnej tarczy, opartej na wzorach późnorzymskich, widnieją symbole chrześcijańskie znalezione w Vindolandii. Włócznia jest kopią rzymsko-brytyjskiego egzemplarza znalezionego w Berkshire, a

Falery - rzymskie odznaczenia

Poza pięknie zdobionym hełmem typu cesarsko-galijskiego, gladiusa (miecza), sztyletu (pugio), pancerza łuskowego (lorica squmata) uwagę niewątpliwie przyciągają falery. Były to metalowe krążki lub płytki z dekoracją reliefową. Falery przyznawano w nagrodę żołnierzom rzymskim. Noszone były jako odznaczenia i ozdoby. Można rzec, że był to odpowiednik dzisiejszych medali wojskowych. Centurion (rekonstruktor Jeff Pinceel)  z Legio XI Claudia Pia Fidelis (fot. Marcia Mummia Fannia)           Legio XI Claudia Pia Fidelis został utworzony przez Juliusza Cezara w 58 roku p.n.e. na początku wojen galijskich, uczestnicząc m.in. w oblężeniu Alezji. W wojnie domowej legion stał po stronie Cezara i uczestniczył w bitwach pod Dyrrachium i pod Farsalos w 48 roku p.n.e. Inskrypcje wskazują też na udział w bitwie pod Akcjum w 31 roku roku p.n.e. Za panowania Oktawiana stacjonował w Dalmacji. W 42 roku n.e. legion otrzymał od cesarza Klaudiusza miano Claudia Pia Fidelis. Za panowania Wespazjana został w