Przejdź do głównej zawartości

Wielkie oblężenie Malty

Miesiąc temu była rocznica rozpoczęcia wielkiego oblężenia Malty 18 maja 1565 roku, prowadzonego przez Turków Osmańskich. Jean Parisot de La Valette (1494-1568) był czterdziestym dziewiątym wielkim mistrzem zakonu joannitów (Suwerenny Rycerski Zakon Szpitalników Świętego Jana, z Jerozolimy, z Rodos i z Malty). Pochodził z francuskiej rodziny szlacheckiej osiadłej w okolicach Tuluzy. W 1514 roku wstąpił do zakonu joannitów. W 1522 roku był jednym z młodszych dowódców w obronie Rodos. Po upadku Rodos razem z ocalałymi kawalerami i grupą mieszkańców, udał się na tułaczkę. Ostatecznie osiedli dopiero w 1530 roku na Malcie. Wyspa była oddana w lenno joannitom przez cesarza Karola V Habsburga. Jean de La Valette pzez kilka miesięcy był galernikiem na muzułmańskich okrętach po tym jak w 1541 roku został wzięty do niewoli przez afrykańskich korsarzy Turguta Reisa. Z niewoli został wykupiony przez rycerzy maltańskich. 21 sierpnia 1557 roku został wybrany na wielkiego mistrza zakonu. Dużo poświęcił na prace mające zapewnić obronę Malty.

 Wielkie oblężenie Malty w 1565 roku 
(ilustracja Pawła Głodka okładki książki "Malta 1565")

        W momencie słynnego oblężenia Malty Jean de La Valette miał 71 lat. Miało to miejsce pod koniec panowania osmańskiego sułtana Sulejmana Wspaniałego. Turecki władca postanowił raz na zawsze rozwiązać kwestię zakonu joannitów. Przeszkadzali mu w zajęciu środkowej części Morza Śródziemnego. Pokonanie joannitów umożliwiłoby dalszą ekspansję Osmanów np. na Sycylię. Celem wyprawy było całkowite zniszczenie zakonu. Wyspy broniło ok. 9 tysięcy żołnierzy (przeważnie hiszpańskich i włoskich), w tym 592 kawalerów maltańskich, broniących się w silnie umocnionych twierdzach. Oblężenie trwało do 11 września 1565 roku i zakończyło się wygraną kawalerów maltańskich. Straty tureckie były olbrzymie. Na siły oceniane od 35 000 do 48 000 zginęło 15 000-35 000 ludzi. Obrońcy stracili 219 joannitów, ok. 2500 żołnierzy, ok. 7000 cywilów, ok. 500 galerników. Po obronie Malty, Jean de La Valette otrzymał od papieża Piusa V godność kardynała, ale odmówił jej przyjęcia.

Jean de La Valette podczas oblężenia Malty, 1565 (rys. Angus McBride) 

        Wielki mistrz był poliglotą. Mówił po francusku, włosku, hiszpańsku, grecku, łacinie, arabsku i turecku. W 1566 roku rozpoczął budowę miasta. Dziś jest to stolica Malty, która nosi nazwę na jego cześć - Valletta. Jean de la Valette zmarł 21 sierpnia 1568 roku na skutek udaru słonecznego. Zakon Maltański przetrwał na wyspie do zajęcia jej przez Napoleona w 1798 roku. Istnieje do dziś. Ma główną siedzibę w Pałacu Maltańskim w Rzymie przy Via dei Condotti 68. Kawalerowie maltańscy prowadzą działalność dyplomatyczną, charytatywną, a przede wszystkim medyczną, także na terenie Polski.

Valetta, stolica Malty

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Praca w greckiej kuźni

Wyrób pancerzy i hełmów w okresie antycznym to tworzenie prawdziwych dzieł sztuki. Uzbrojenie ochronne nie tylko było praktyczne, ale duże znaczenie miały walory wizualne. Tworzono hełmy, zbroje, nagolenice zgodnie ze stylistyką danego okresu. Nieraz dodawano rzeźbione elementy w postaci symboli mitologicznych np. gorgony, a także zwierząt lub przedmiotów. Hełmom dodawano rogi czy ozdoby w kształcie liści, a nawet fallusów. Bardziej surowe formy dominowały w okresie archaicznym, by w klasycznym i hellenistycznym stać się dopasowanymi do ciała np. muskularne kirysy lub hełmy z nakarczkiem dopasowanym do szyi. Estetyka greckiego uzbrojenia przesiąkła w świat italski, kartagiński, a nawet iberyjski. Praca w greckiej kuźni (rys. Pierre Probst)

Armia z Brytanii, VI-VIII wiek

Armia z Brytanii, VI-VIII wiek (rys. Andriej Negin). Od lewej stoją: 1. Kusznik z Alt Clut (Strathclyde), 658–752 n.e. Ten wojownik jest rekonstruowany na podstawie różnych źródeł ze Szkocji. „Kaptur Orkadów” datowany jest na ok. 615 rok. Buty, nóż bojowy, topór, sprzączka i bełt do kuszy pochodzą z Buiston Crannog w Ayrshire, a kusza z Drosten Stone w Arbroath. 2. Łucznik z Rheged (Cumbria), VII wiek. Zrekonstruowany głównie na podstawie Krzyż z Ruthwell (kamienny krzyż anglosaski z miejscowości Ruthwell w południowej Szkocji). Ma miękki przeszywany pancerz z wyściełanej tkaniny oraz hełm wzorowany na anglosaskim egzemplarzu z VII wieku z Wollaston w Northamptonshire, z kolczą ochroną szyi. Jego łuk pochodzi ze źródeł późnorzymskich. 3. Wódz porzymski z Vindolandii, Mur Hadriana, ok. 500 roku. Na owalnej tarczy, opartej na wzorach późnorzymskich, widnieją symbole chrześcijańskie znalezione w Vindolandii. Włócznia jest kopią rzymsko-brytyjskiego egzemplarza znalezionego w Berkshire, a

Falery - rzymskie odznaczenia

Poza pięknie zdobionym hełmem typu cesarsko-galijskiego, gladiusa (miecza), sztyletu (pugio), pancerza łuskowego (lorica squmata) uwagę niewątpliwie przyciągają falery. Były to metalowe krążki lub płytki z dekoracją reliefową. Falery przyznawano w nagrodę żołnierzom rzymskim. Noszone były jako odznaczenia i ozdoby. Można rzec, że był to odpowiednik dzisiejszych medali wojskowych. Centurion (rekonstruktor Jeff Pinceel)  z Legio XI Claudia Pia Fidelis (fot. Marcia Mummia Fannia)           Legio XI Claudia Pia Fidelis został utworzony przez Juliusza Cezara w 58 roku p.n.e. na początku wojen galijskich, uczestnicząc m.in. w oblężeniu Alezji. W wojnie domowej legion stał po stronie Cezara i uczestniczył w bitwach pod Dyrrachium i pod Farsalos w 48 roku p.n.e. Inskrypcje wskazują też na udział w bitwie pod Akcjum w 31 roku roku p.n.e. Za panowania Oktawiana stacjonował w Dalmacji. W 42 roku n.e. legion otrzymał od cesarza Klaudiusza miano Claudia Pia Fidelis. Za panowania Wespazjana został w