Przejdź do głównej zawartości

Venatio w antycznym Rzymie

Walki w amfiteatrach są powszechnie kojarzone głównie z gladiatorami walczącymi w pojedynkach. Venatio oznacza „polowanie” (liczba mnoga venationes). Był to rodzaj rozrywki polegającej na polowaniu i zabijaniu dzikich zwierząt. Venationes odbyły się po raz pierwszy z inicjatywy Marka Fulwiusza Nobiliora, który świętował swoje sukcesy w greckiej kampanii przeciw Związkowi Etolskiemu w 186 p.n.e. Zorganizował igrzyska, w których gladiatorzy walczyli z lwami i panterami. Prawdopodobnie zainspirowała go rzekoma rozrywka Aleksandra Wielkiego polegająca na rzucaniu lwów przeciwko ludziom i psom. Do Rzymu sprowadzono egzotyczne dzikie bestie z najdalszych zakątków Cesarstwa, a polowania odbywały się rano przed popołudniową główną imprezą pojedynków gladiatorów. 

Venatio na rzymskiej arenie (rys. Pierre Probst)

        Polowania odbywały się na Forum Romanum, w Saepta Julia na Polu Marsowym i w Circus Maximus, chociaż żadne z tych miejsc nie zapewniało tłumowi ochrony przed wystawionymi dzikimi zwierzętami. Podjęto specjalne środki ostrożności, aby uniemożliwić zwierzętom ucieczkę z tych miejsc, takie jak wznoszenie barier i kopanie rowów. Tysiące dzikich zwierząt mogło być zabitych jednego dnia. Podczas inauguracji Koloseum zabito około 9000 zwierząt. Cesarz Trajan z okazji swojej inwazji na Dację zorganizował igrzyska, w których padło 11.000 zwierząt. Zwierzęta, które pojawiły się w venatio to m.in. lwy, słonie, niedźwiedzie, tygrysy, jelenie, krowy, zebry, strusie, konie, nosorożce, gazele, żyrafy, orły, sokoły, sępy, dzikie kozy, psy, hieny, lamparty, krokodyle, dziki, hipopotamy, wielbłądy czy króliki. Niektóre z tych zwierząt były tresowane i zamiast walczyć wykonywały sztuczki. 

Fragment fresku z amfiteatru ukazującego walkę z lwem

        Traktowanie wilków różniło się od innych dużych drapieżników. Wydaje się, że Rzymianie na ogół powstrzymywali się od celowego krzywdzenia wilków i nie były walczyły w venationes ze względu na ich religijne znaczenie dla Rzymian. Szczególną popularnością cieszył się lew widoczny na pierwszym planie ilustracji Pierre'a Probsta. Juliusz Cezar kazał użyć w venationes aż 400 lwów. Pozyskiwanie zwierząt z odległych zakątków cesarstwa było ostentacyjnym pokazem bogactwa i władzy cesarzy lub innego mecenasa wobec ludu. Plebs Rzymu mógł zobaczyć egzotyczne zwierzęta, a innej okazji nigdy by nie miał. Miało zademonstrować rzymską potęgę wobec świata ludzi i zwierząt.

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Praca w greckiej kuźni

Wyrób pancerzy i hełmów w okresie antycznym to tworzenie prawdziwych dzieł sztuki. Uzbrojenie ochronne nie tylko było praktyczne, ale duże znaczenie miały walory wizualne. Tworzono hełmy, zbroje, nagolenice zgodnie ze stylistyką danego okresu. Nieraz dodawano rzeźbione elementy w postaci symboli mitologicznych np. gorgony, a także zwierząt lub przedmiotów. Hełmom dodawano rogi czy ozdoby w kształcie liści, a nawet fallusów. Bardziej surowe formy dominowały w okresie archaicznym, by w klasycznym i hellenistycznym stać się dopasowanymi do ciała np. muskularne kirysy lub hełmy z nakarczkiem dopasowanym do szyi. Estetyka greckiego uzbrojenia przesiąkła w świat italski, kartagiński, a nawet iberyjski. Praca w greckiej kuźni (rys. Pierre Probst)

Armia z Brytanii, VI-VIII wiek

Armia z Brytanii, VI-VIII wiek (rys. Andriej Negin). Od lewej stoją: 1. Kusznik z Alt Clut (Strathclyde), 658–752 n.e. Ten wojownik jest rekonstruowany na podstawie różnych źródeł ze Szkocji. „Kaptur Orkadów” datowany jest na ok. 615 rok. Buty, nóż bojowy, topór, sprzączka i bełt do kuszy pochodzą z Buiston Crannog w Ayrshire, a kusza z Drosten Stone w Arbroath. 2. Łucznik z Rheged (Cumbria), VII wiek. Zrekonstruowany głównie na podstawie Krzyż z Ruthwell (kamienny krzyż anglosaski z miejscowości Ruthwell w południowej Szkocji). Ma miękki przeszywany pancerz z wyściełanej tkaniny oraz hełm wzorowany na anglosaskim egzemplarzu z VII wieku z Wollaston w Northamptonshire, z kolczą ochroną szyi. Jego łuk pochodzi ze źródeł późnorzymskich. 3. Wódz porzymski z Vindolandii, Mur Hadriana, ok. 500 roku. Na owalnej tarczy, opartej na wzorach późnorzymskich, widnieją symbole chrześcijańskie znalezione w Vindolandii. Włócznia jest kopią rzymsko-brytyjskiego egzemplarza znalezionego w Berkshire, a

Falery - rzymskie odznaczenia

Poza pięknie zdobionym hełmem typu cesarsko-galijskiego, gladiusa (miecza), sztyletu (pugio), pancerza łuskowego (lorica squmata) uwagę niewątpliwie przyciągają falery. Były to metalowe krążki lub płytki z dekoracją reliefową. Falery przyznawano w nagrodę żołnierzom rzymskim. Noszone były jako odznaczenia i ozdoby. Można rzec, że był to odpowiednik dzisiejszych medali wojskowych. Centurion (rekonstruktor Jeff Pinceel)  z Legio XI Claudia Pia Fidelis (fot. Marcia Mummia Fannia)           Legio XI Claudia Pia Fidelis został utworzony przez Juliusza Cezara w 58 roku p.n.e. na początku wojen galijskich, uczestnicząc m.in. w oblężeniu Alezji. W wojnie domowej legion stał po stronie Cezara i uczestniczył w bitwach pod Dyrrachium i pod Farsalos w 48 roku p.n.e. Inskrypcje wskazują też na udział w bitwie pod Akcjum w 31 roku roku p.n.e. Za panowania Oktawiana stacjonował w Dalmacji. W 42 roku n.e. legion otrzymał od cesarza Klaudiusza miano Claudia Pia Fidelis. Za panowania Wespazjana został w