Przejdź do głównej zawartości

Wiriatus

Wiriatus (180-139 p.n.e.) był wodzem luzytańskim, który stawił czoła Republice Rzymskiej. Luzytanie (łac. Lusitani) byli starożytnym lud indoeuropejskim żyjącym w zachodniej części Półwyspu Iberyjskiego. Po długim oporze zostali podbici przez Republikę Rzymską (139 p.n.e.), po czym ulegli romanizacji. Wiriatus jest obecnie narodowym bohaterem Półwyspu Iberyjskiego - zarówno w Hiszpanii i Portugalii. Jest także symbolem wielkiego honoru. To człowiek, który z pasterza stał się rabusiem, z kolei z rabusia dowódcą. Posiadał niesamowite zdolności taktyczne. Wiąże się z nim interesująca historia. W pobliżu Sierra Morena (południowa Hiszpania) wpadł w luzytańską pułapkę oddział rzymski, którym dowodził Kwintus Fabiusz Maksimus Serwilianus. Wiriatus wypuścił żołnierzy rzymskich i ich wodza. Uważał, że zabicie ich bezbronnych byłoby czynem niehonorowym. Rzymski dowódca był pod wielkim wrażeniem jego czynu. Wobec tego uznał suwerenność Luzytanów. Wiriatusa uznał za Przyjaciela Rzymu. Senat Republiki Rzymskiej nie uznał takiej decyzji ze względu na brak konsultacji Serwilianusa. Nie spodoabło się to konsulowi Kwintusowi Serwiliuszowi Cepionowi. Przekupiono trzech posłów luzytańskich (Audaxa, Ditalcusa i Minurusa), którzy zamordowali bezbronnego Wiriatusa podczas snu. Gdy zgłosili się do Rzymian po spodziewaną nagrodę - konsul kazał ich zabić. Miał wówczas rzec: "Rzym nie płaci zdrajcom".

Iberyjski wódz, II wiek p.n.e. (rys. Joan Francesc Oliveras)

        Wiriatusa tak o to opisuje Kasjusz Dion Kokcejanus, „Historia rzymska” 22, 78:

        "Wiriatus, choć niejasnego pochodzenia, uzyskał wielką sławę dzięki swoim postępkom. Z pasterza stał się rabusiem, a z rabusia dowódcą. Dzięki wrodzonym zdolnościom i rozwijaniu ich w praktyce, był szybki i w pogoni, i w ucieczce. Z wigorem i wytrwałością walczył ramię w ramię. Zadowalało go jakiekolwiek pożywienie i wystarczał gąszcz by się przespać. Konsekwentnie, nie przeszkadzał mu upał ani chłód, nie troskał się głodem ani innymi trudami; czymkolwiek zadowalał się tak, jak by to było wszystko co najlepsze.

        Dzięki naturze i ćwiczeniom miał wspaniałe ciało, lecz i ono nie dorównywało wspaniałym mocom umysłu. Potrafił szybko planować i egzekwować, cokolwiek uznał, że powinno zostać zrobione − i zawsze miał jasne wyobrażenie, co to ma być. Poza tym − dokładnie wiedział co kiedy należy uczynić. Potrafił symulować nieznajomość najbardziej oczywistych faktów, podobnie jak chytrze ukrywał wiedzę o najmocniej skrywanych sekretach. We wszystkim, co robił, był nie tylko dowódcą, lecz także zastępcą. Dzięki nieustalonemu pochodzeniu, równoważącemu reputację silnego człowieka, nie uznawano go ani za podwładnego ani za zwierzchnika nikogo, a sam z siebie nie był ani pokorny, ani arogancki. Podjął się wojny nie dla osobistych korzyści, władzy czy zemsty, lecz dla samej wojny; uważano, że i wielbił ją, i był jej mistrzem."

Hełm używany przez Iberów i Celtyberów. 
Widoczne wpływy greckie hełmu typu chalkidzkiego


Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Praca w greckiej kuźni

Wyrób pancerzy i hełmów w okresie antycznym to tworzenie prawdziwych dzieł sztuki. Uzbrojenie ochronne nie tylko było praktyczne, ale duże znaczenie miały walory wizualne. Tworzono hełmy, zbroje, nagolenice zgodnie ze stylistyką danego okresu. Nieraz dodawano rzeźbione elementy w postaci symboli mitologicznych np. gorgony, a także zwierząt lub przedmiotów. Hełmom dodawano rogi czy ozdoby w kształcie liści, a nawet fallusów. Bardziej surowe formy dominowały w okresie archaicznym, by w klasycznym i hellenistycznym stać się dopasowanymi do ciała np. muskularne kirysy lub hełmy z nakarczkiem dopasowanym do szyi. Estetyka greckiego uzbrojenia przesiąkła w świat italski, kartagiński, a nawet iberyjski. Praca w greckiej kuźni (rys. Pierre Probst)

Armia z Brytanii, VI-VIII wiek

Armia z Brytanii, VI-VIII wiek (rys. Andriej Negin). Od lewej stoją: 1. Kusznik z Alt Clut (Strathclyde), 658–752 n.e. Ten wojownik jest rekonstruowany na podstawie różnych źródeł ze Szkocji. „Kaptur Orkadów” datowany jest na ok. 615 rok. Buty, nóż bojowy, topór, sprzączka i bełt do kuszy pochodzą z Buiston Crannog w Ayrshire, a kusza z Drosten Stone w Arbroath. 2. Łucznik z Rheged (Cumbria), VII wiek. Zrekonstruowany głównie na podstawie Krzyż z Ruthwell (kamienny krzyż anglosaski z miejscowości Ruthwell w południowej Szkocji). Ma miękki przeszywany pancerz z wyściełanej tkaniny oraz hełm wzorowany na anglosaskim egzemplarzu z VII wieku z Wollaston w Northamptonshire, z kolczą ochroną szyi. Jego łuk pochodzi ze źródeł późnorzymskich. 3. Wódz porzymski z Vindolandii, Mur Hadriana, ok. 500 roku. Na owalnej tarczy, opartej na wzorach późnorzymskich, widnieją symbole chrześcijańskie znalezione w Vindolandii. Włócznia jest kopią rzymsko-brytyjskiego egzemplarza znalezionego w Berkshire, a

Falery - rzymskie odznaczenia

Poza pięknie zdobionym hełmem typu cesarsko-galijskiego, gladiusa (miecza), sztyletu (pugio), pancerza łuskowego (lorica squmata) uwagę niewątpliwie przyciągają falery. Były to metalowe krążki lub płytki z dekoracją reliefową. Falery przyznawano w nagrodę żołnierzom rzymskim. Noszone były jako odznaczenia i ozdoby. Można rzec, że był to odpowiednik dzisiejszych medali wojskowych. Centurion (rekonstruktor Jeff Pinceel)  z Legio XI Claudia Pia Fidelis (fot. Marcia Mummia Fannia)           Legio XI Claudia Pia Fidelis został utworzony przez Juliusza Cezara w 58 roku p.n.e. na początku wojen galijskich, uczestnicząc m.in. w oblężeniu Alezji. W wojnie domowej legion stał po stronie Cezara i uczestniczył w bitwach pod Dyrrachium i pod Farsalos w 48 roku p.n.e. Inskrypcje wskazują też na udział w bitwie pod Akcjum w 31 roku roku p.n.e. Za panowania Oktawiana stacjonował w Dalmacji. W 42 roku n.e. legion otrzymał od cesarza Klaudiusza miano Claudia Pia Fidelis. Za panowania Wespazjana został w