Przejdź do głównej zawartości

Hellenistyczna falanga macedońska z IV-III wieku p.n.e.

Na poniższej ilustracji widzimy falangitów macedońskich od czasów Aleksandra III Wielkiego po II wiek p.n.e. Warto zwrócić uwagę na różnorodność hełmów (trackie, frygijskie, chalkidzkie, pilos). Pancerze są płócienne, typu ,,linothorax', nieraz pomalowane. W pierwszym szeregu widoczne są także kirysy atlety. Widoczna jest także kolczuga. Ma ją postać po prawej stronie, która w połączeniu z nowszym hełmem trackim reprezentuje falangę z II wieku p.n.e. Na nogach falangici noszą nagolenice z brązu. Chronią ich małe okrągłe tarcze ("pelte"). Broń stanowiły - miecz (zazwyczaj zakrzywiony, jednosieczny ,,kopis'' lub "machaira" oraz prosty, dwusieczny ,,xiphos'') i najważniejszy element - sarisa.

Hellenistyczna falanga macedońska z IV-III wieku p.n.e. (rys. Andrej Karaszczuk)

        Powszechnie przyjęto, że drzewiec sarisy to dereń, jednak po całkiem nowych badaniach, prof. Nicholas Sekunda stwierdza, że był to raczej jesion. Długość sarisy wahała się w zależności od modelu i epoki. Początkowo miała ona długość 4-5 – 5,5 m, by w epoce hellenistycznej osiągnąć ponad 6 m. Falangici z powyższej ilustracji mają sarisy składające się z dwóch drzewców, połączonych ze sobą tulejką (ok. 16 cm długości). Do dziś istnienie tulejki jak i jej zastosowanie jest kwestią sporną badaczy. Jedno ze stanowisk sądzi, że podzielenie sarisy na dwie krótsze części ułatwiało przede wszystkim jej przenoszenie w trakcie marszu, a ponadto miało pozwolić na zredukowanie wyginania materiału, które mogło wystąpić przy tak długiej włóczni. Według drugiego stanowiska - naprężenie mogło mieć miejsce po nałożeniu tulejki na środek jednoczęściowej włóczni. Są też przeciwnicy stosowania tulejki uważając, że ten element miał inne zastosowanie i błędnie połączono go z sarisą.

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Praca w greckiej kuźni

Wyrób pancerzy i hełmów w okresie antycznym to tworzenie prawdziwych dzieł sztuki. Uzbrojenie ochronne nie tylko było praktyczne, ale duże znaczenie miały walory wizualne. Tworzono hełmy, zbroje, nagolenice zgodnie ze stylistyką danego okresu. Nieraz dodawano rzeźbione elementy w postaci symboli mitologicznych np. gorgony, a także zwierząt lub przedmiotów. Hełmom dodawano rogi czy ozdoby w kształcie liści, a nawet fallusów. Bardziej surowe formy dominowały w okresie archaicznym, by w klasycznym i hellenistycznym stać się dopasowanymi do ciała np. muskularne kirysy lub hełmy z nakarczkiem dopasowanym do szyi. Estetyka greckiego uzbrojenia przesiąkła w świat italski, kartagiński, a nawet iberyjski. Praca w greckiej kuźni (rys. Pierre Probst)

Armia z Brytanii, VI-VIII wiek

Armia z Brytanii, VI-VIII wiek (rys. Andriej Negin). Od lewej stoją: 1. Kusznik z Alt Clut (Strathclyde), 658–752 n.e. Ten wojownik jest rekonstruowany na podstawie różnych źródeł ze Szkocji. „Kaptur Orkadów” datowany jest na ok. 615 rok. Buty, nóż bojowy, topór, sprzączka i bełt do kuszy pochodzą z Buiston Crannog w Ayrshire, a kusza z Drosten Stone w Arbroath. 2. Łucznik z Rheged (Cumbria), VII wiek. Zrekonstruowany głównie na podstawie Krzyż z Ruthwell (kamienny krzyż anglosaski z miejscowości Ruthwell w południowej Szkocji). Ma miękki przeszywany pancerz z wyściełanej tkaniny oraz hełm wzorowany na anglosaskim egzemplarzu z VII wieku z Wollaston w Northamptonshire, z kolczą ochroną szyi. Jego łuk pochodzi ze źródeł późnorzymskich. 3. Wódz porzymski z Vindolandii, Mur Hadriana, ok. 500 roku. Na owalnej tarczy, opartej na wzorach późnorzymskich, widnieją symbole chrześcijańskie znalezione w Vindolandii. Włócznia jest kopią rzymsko-brytyjskiego egzemplarza znalezionego w Berkshire, a

Falery - rzymskie odznaczenia

Poza pięknie zdobionym hełmem typu cesarsko-galijskiego, gladiusa (miecza), sztyletu (pugio), pancerza łuskowego (lorica squmata) uwagę niewątpliwie przyciągają falery. Były to metalowe krążki lub płytki z dekoracją reliefową. Falery przyznawano w nagrodę żołnierzom rzymskim. Noszone były jako odznaczenia i ozdoby. Można rzec, że był to odpowiednik dzisiejszych medali wojskowych. Centurion (rekonstruktor Jeff Pinceel)  z Legio XI Claudia Pia Fidelis (fot. Marcia Mummia Fannia)           Legio XI Claudia Pia Fidelis został utworzony przez Juliusza Cezara w 58 roku p.n.e. na początku wojen galijskich, uczestnicząc m.in. w oblężeniu Alezji. W wojnie domowej legion stał po stronie Cezara i uczestniczył w bitwach pod Dyrrachium i pod Farsalos w 48 roku p.n.e. Inskrypcje wskazują też na udział w bitwie pod Akcjum w 31 roku roku p.n.e. Za panowania Oktawiana stacjonował w Dalmacji. W 42 roku n.e. legion otrzymał od cesarza Klaudiusza miano Claudia Pia Fidelis. Za panowania Wespazjana został w